Παρασκευή 28 Οκτωβρίου κι αν η Αθήνα μπορεί να άδειαζε κάποτε με την ευκαιρία του τριημέρου, τελικά και απ’ ό,τι φάνηκε ήταν πολλοί αυτοί που έμειναν στην πρωτεύουσα αυτή τη φορά, αξιοποιώντας όμως με εξόδους την παραμονή τους εδώ. Εμείς γι’ αυτή την Παρασκευή διαλέξαμε να πάμε στο Σταυρό του Νότου και συγκεκριμένα στην παράσταση του Δημήτρη Μυστακίδη για να τα πούμε λίγο αλά «Εσπεράντο». Όπερ και εγένετο!

Ήταν γύρω στις 10 όταν περάσαμε την πόρτα του Σταυρού του Νότου Plus και αφού είχαμε πιει ήδη δύο ποτηράκια κρασί και ο χώρος είχε γεμίσει, εκεί γύρω στις 11, ο ταλαντούχος αλλά και κατ’ εμέ ευφυέστατος καλλιτέχνης Δημήτρης Μυστακίδης μαζί με τους καθ’ όλα εξαιρετικούς (τόσο στις κιθάρες όσο και ερμηνευτικά) Γιώργο Τσαλαμπούνη και Δημήτρη Παππά αλλά και με την Ιφιγένεια Ιωάννου, που μας ταξίδεψε στο χωροχρόνο με τα ηχοχρώματα της φωνής της, πήραν τις θέσεις τους στη σκηνή.

Η βραδιά ξεκίνησε με δύο ορχηστρικά κομμάτια που μας έβαλαν αμέσως στο κλίμα που ήθελε τη λαϊκή κιθάρα και τα ρεμπέτικα τραγούδια να έχουν την τιμητική τους. Έτσι, παρέα με τις κιθάρες, τις υπέροχες ερμηνείες και τραγούδια που φέρουν μεγάλη ιστορία και τη λαϊκή μας παράδοση, η σκηνή του Σταυρού δεν άργησε να μετατραπεί σε πάλκο και όσοι βρεθήκαμε εκεί δεν είχαμε παρά να καλοδεχτούμε αυτό το project και να τραγουδήσουμε, να μιλήσουμε, να χαρούμε, να αναπολήσουμε , να μοιραστούμε, ακόμα και να γνωριστούμε με ένα τρόπο άμεσο, σε μια γλώσσα μάγκικη, ντόμπρα, που δεν έχει μάθει να μασάει τα λόγια της, έχει όμως τη δική της διάλεκτο που δεν είναι για όλους, αλλά για όσους θέλουν να την καταλάβουν: στη γλώσσα του ρεμπέτικου, του ελληνικού αστικού τραγουδιού που μιλάει για τον έρωτα, την παρανομία, τη φυλακή, τα ναρκωτικά, την προσφυγιά, αλλά και για άλλα πιο μικρά καθημερινά πράγματα.

Σε αυτή τη γλώσσα μας μίλησαν η «Τζεμιλέ», το «Κουκλί της Κοκκινιάς» και μια «παράξενη κοπέλα». Σε αυτή τη γλώσσα ακούσαμε τον «πασατέμπο», την «ταμπακιέρα», τις «Παρτίδες (Βρε μάγκα το παράκανες)» και το «Βουνό με το βουνό», μετά το οποίο ο Δημήτρης Μυστακίδης αναρωτήθηκε αν το βουνό με το βουνό ποτέ ή μόνο δε σμίγει, καθώς η πρώτη εκτέλεση τον έχει μπερδέψει. Δεν ξέρω αν το κοινό τον βοήθησε, παρ’ όλα αυτά νομίζω ότι όλοι συμφωνήσαμε ότι το μήνυμα είναι θετικό, όπως αναμένουμε και το αποτέλεσμα του βίντεο κλιπ που ετοιμάζει ο καλλιτέχνης.

Σε αυτή τη γλώσσα ακούσαμε και το τραγούδι «Του δρόμου το παιδί» του Βαγγέλη Παπάζογλου, το οποίο ήρθε να μας επαναφέρει στην άσχημη πραγματικότητα που όμως είναι αναγκαίο να θυμόμαστε και το οποίο ο Δημήτρης Μυστακίδης αφιέρωσε στα προσφυγόπουλα, με αφορμή τον ξεσηκωμό που είχε φέρει η ένταξη τους στα ελληνικά σχολεία. Είναι ο φόβος, όπως είπε και ο ίδιος; Είναι ότι ξεχνάμε ότι και εμείς σαν λαός έχουμε βιώσει την προσφυγιά; Ευτυχώς που υπάρχουν και κάποια τραγούδια που έρχονται είτε αυτούσια είτε με μια πιο συνδυαστική σκέψη να μας το θυμίζουν.

Σε αυτή τη γλώσσα ακούσαμε και πολλά ακόμα τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα, Γιώργου Γιαννακόπουλου, Γιώργου Λαύκα, Γιώργου Μητσάκη, Δημήτρη Σέμση, Μανώλη Χιώτη, Μιχάλη Σουγιούλ, Ιωάννη Δερμιτζάκη, Κώστα Κοφινιώτη, Κώστα Σκαρβέλη, Μίμη Τραϊφόρου, Μ. Μαργαρίτη, Νίκο Μουρκάκου, Σπύρο Περιστέρη, Τάκη Μωράκη, Χαράλαμπου Βασιλειάδη και Χρήστου Κολοκοτρώνη, που όπως συναντώνται στο δίσκο «Εσπεράντο», συναντήθηκαν και εκείνο το βράδυ στο «μαχαλά» του Νέου Κόσμου όπου στεγάζεται ο Σταυρός του Νότου Plus, σμίγοντας το τότε με το τώρα αλλά και τις παρέες μέσα σε ένα ζεστό, παρεΐστικο και εύθυμο κλίμα.

Με αυτή την παράσταση ο Δημήτρης Μυστακίδης, ο Γιώργος Τσαλαμπούνης, ο Δημήτρης Παππάς και η Ιφιγένεια Ιωάννου μας ταξίδεψαν στα παράλια της Μικράς Ασίας, στην Αλεξάνδρεια, στην Ερμούπολη, στο Ναύπλιο, στη θεσσαλονίκη, για να μας φέρουν πίσω στον Πειραιά και την Αθήνα με τραγούδια που κρατούν από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου, με τραγούδια ρεμπέτικα. Ένα είδος που το 1936 απαγορεύτηκε στην Ελλάδα ως τουρκοειδές (το 1935 είχε απαγορευτεί στην Τουρκία ως κατάλοιπο ελληνικό μουσικό είδος) και όμως κατάφερε να συνεχίσει να υφίσταται είτε στη γνήσια μορφή του μέσα από τα τραγούδια που είχαν ήδη γραφτεί είτε ως μία νεώτερη μορφή του ρεμπέτικου, το λεγόμενο αρχοντορεμπέτικο.

Τραγούδια που ο Δημήτρης Μυστακίδης άγγιξε με σεβασμό και με τη γνώση της τέχνης του και της τέχνης που κρύβουν αυτά τα κομμάτια. Σε συνδυασμό, δε, με την αγάπη και το μεράκι του για τη λαϊκή μουσική και τη λαϊκή κιθάρα και με τη δεξιοτεχνία του βάφτισε το ρεμπέτικο τραγούδι «εσπεράντο» και το έκανε μέσα από τον ομότιτλο δίσκο του να ταξιδέψει πάλι έξω από την Ελλάδα κερδίζοντας πανευρωπαϊκές διακρίσεις (ήταν για δυο μήνες στο Νο2 των World Music Charts Europe, ενώ παρέμεινε συνολικά τέσσερις μήνες στο Top 10 της ίδιας κατάταξης), χωρίς να αλλοιώνεται η παράδοση, το ελληνικό στοιχείο και η ψυχή αυτών των τραγουδιών, λόγω της έλλειψης κάποιων μουσικών οργάνων όπως το μπουζούκι, ο τζουράς, ο μπαγλαμάς, τα σαντουροβιόλια κ.α. (ανάλογα με την εποχή και τον τόπο που δημιουργήθηκε το κάθε τραγούδι).

Όσοι πιστοί αλλά και διαλλακτικοί άπιστοι, δεν έχετε παρά να προσέλθετε στο Σταυρό του Νότου Plus, την Παρασκευή 4 και 11 Νοεμβρίου, για να δείτε ιδίοις όμμασι την παράσταση, να μιλήσετε την «εσπεράντο» και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα, ενώ «το (ρετσινάτο) το κρασί θα γιατρεύει κάθε πόνο»...

Φωτογραφίες: Δήμητρα Σαρλά

• "Γυναίκες" | Φωτεινή Βελεσιώτου, Αναστασία Μουτσάτσου & Μυρτώ Αλικάκη @ Γυάλινο Μουσικό Θέατρο
• Μελίνα Κανά & Αντιγόνη Μπούνα @ Ρυθμός Stage