Σήμερα, δύο χρόνια μετά, που δεν βρίσκομαι πια στην Ελλάδα, όχι δεν ακούω την «Αμερική» αλλά σιγοψιθυρίζω «απόψε το τραγούδι θα γίνει αγκαλιά και θα χωράει κι εσένα κι ας είσαι μακριά»...

γράφει στο Ev Art η Άννα Λέτσιου.

Στη συναυλία του Θανάση που δεν πήγα αναλογίστηκα όλες τις προηγούμενες που ήμουν εκεί και την πρώτη μου επαφή με την μουσική του... και την υπόσχεση που είχα δώσει με τους φίλους μου πριν κάποια καλοκαίρια στο Θέατρο Βράχων, πως όσα χρόνια κι αν περάσουν θα με βρίσκουν πάντα εκεί. Θα προσπαθήσω λίγο να ταξιδέψω στη δική μου διαδρομή μέσα από τη μουσική του Θανάση, μια διαδρομή που ίσως να ξυπνήσει θυμήσες γενεών που μας μεγάλωσαν με την ποίηση του.

Πρώτη φορά CD του Θανάση μπήκε στο σπίτι μας το 2002 και ήταν η «Αγρύπνια». Και τότε ήταν που κατάλαβα πως υπήρχε και κάποιος άλλος Παπακωνσταντίνου που προκαλούσε διαμάχες μεταξύ των ακροατών αυτού και του άλλου, του Βασίλη. Άκουγα τους μεγάλους να συζητούν για κάποιον Φερνάντο Πεσσόα που αποτέλεσε έμπνευση για τον δίσκο του Θανάση και για κάποιο «βιβλίο της ανησυχίας» που πηγαινοερχόταν με αφιερώσεις πέρα δώθε στο σπίτι. Φυσικά δεν καταλάβαινα λέξη, όντας 12 μόλις χρονών, ακούγοντας τις μουσικές του Θανάση να παίζουν στο repeat για μήνες. Μόνο ένιωθα ένα δέος, σαν την ποίηση που δεν καταλαβαίνεις αλλά νιώθεις πως αναγγέλλει κάτι μεγαλειώδες που 'ναι να 'ρθει. Και απλά περίμενα πότε θα μεγαλώσω για να καταλαβαίνω κι εγώ τον Θανάση.

Κι αφού για μερικά χρόνια ακόμα ο Θανάσης παρέμενε ένα μυστήριο για μένα, σιγά-σιγά διαβάζοντας κανέναν στίχο που και που και ζώντας στα δικά μου εφηβικά ορυχεία και ακονίζοντας τις αγάπες μου πάνω στις δικές μου ηλιόπετρες, η μουσική του Θανάση έγινε ξαφνικά κομμάτι της ζωής μου. Κι ήρθε μια στιγμή το 2007 που άκουσα όλα τα άλμπουμ του Θανάση μονοκοπανιά. Κάποια απ' αυτά για να ανταγωνιστώ κάποιους φίλους και γνωστούς που μου 'λεγαν πως ήξεραν περισσότερα κομμάτια του από μένα - βλέπεις δεν γινόταν να είχα περιμένει τόσο για να καταλαβαίνω τόσα λίγα - και κάποια άλλα γιατί πραγματικά μου μιλούσαν πιο βαθιά απ' όσα μπορούσα ίσως να καταλάβω πως μου έλεγαν.

Και ίσως μ' όλα τα υπόλοιπα έζησα τις πιο έντονες στιγμές της νεότητας μου. Τραγούδησα δυνατά τον "fortino samano" κι έμαθα για την επανάσταση στο Μεξικό, έμαθα τα λόγια του «Πεχλιβάνη» όταν το παρήγγειλα σε κάποιους μουσικούς στα Θολάρια της Αμοργού, ένα από τα πρώτα μου ελεύθερα καλοκαίρια μου το 2009, φώναξα «αϊντε λεν πως φυλακίζουνε το πάθος» στις συναυλίες του στην Τεχνόπολη κοιτώντας τον έρωτα στα μάτια, πάλεψα με όλες τις παλιές πληγές μου, έμαθα πως οι κομμουνιστές στην καρδιά είναι αναρχικοί τραγουδώντας το "San Michele", έπεσα μέσα σε ιδρωμένες χορευτικές αγκαλιές αγαπημένων ανθρώπων και κατάλαβα τι είναι να μοιράζεσαι τη μουσική σου, πήδηξα τα κάγκελα στο θέατρο βράχων για να τραγουδήσω για τις φυλακές, που όσες κι αν χτίζονται εμείς θα 'χουμε αλήτικες ψυχές, και ίσως ο Θανάσης μου έκανε τις δυο πιο όμορφες εκπλήξεις...

Όταν το καλοκαίρι του 2013 προσπαθώντας να διαβάσω για την εξεταστική μου, περνώντας από την «Πολιτεία» ανακάλυψα την ηλιόπετρα του Οκτάβιο Παζ και την ρούφηξα ώσπου έγινε σώμα μου, ο Θανάσης ίσως μελοποιούσε αυτά τα λόγια για να τα τραγουδήσει περίπου ένα χρόνο αργότερα στο Θέατρο Βράχων και να με αφήσει άφωνη να κοιτάω γύρω μου για να καταλάβω αν είναι όντως αυτό που ακούω. Η δεύτερη έκπληξη ήρθε το ίδιο καλοκαίρι του 2014 όταν ανακοινώθηκε η συναυλία του στο νησί που για μένα αποτέλεσε επίγειος παράδεισος και γιατρειά ψυχής κάποια χρόνια πριν, στην Σκύρο, στο απίστευτο πέτρινο θέατρο Φαλτάιτς. Εκεί, σαν οικογένεια και λόγω χώρου αλλά και λόγω φίλων, έφτασε ο Θανάσης ν' αποτελεί ένα κομμάτι από το παρελθόν μου, ένα κομμάτι της οικογενειακής μου κληρονομιάς, ένα μικρό κομματάκι απ' όλους εκείνους που τον τραγούδησαν πρώτοι κι άφησαν εμένα τώρα πίσω να σιγοψιθυρίζω τους στίχους του, ένα κομμάτι απ' τις Αθηναϊκές νύχτες αλλά κι ένα μεγάλο κομμάτι του μέλλοντος, της μουσικής και της ποίησης αυτής της χώρας και της κοινής κουλτούρας που είμαστε τόσοι που την κουβαλάμε μέσα από τη μουσική του.

Και σήμερα, δύο χρόνια μετά, που δεν βρίσκομαι πια στην Ελλάδα, όχι δεν ακούω την «Αμερική» αλλά σιγοψιθυρίζω «απόψε το τραγούδι θα γίνει αγκαλιά και θα χωράει κι εσένα κι ας είσαι μακριά», έχοντας στη σκέψη μου πως όσο συνωστισμένα κι αν ήταν χθες και απόψε στη συναυλία του Θανάση στο θέατρο βράχων, κάπως θα χωρούσα κι εγώ για να αναγγείλω ένα ακόμα καυτό καλοκαίρι.

• Γιάννης Χαρούλης: Ένας χαρισματικός καλλιτέχνης, ένας γνήσιος άνθρωπος
• Πηγή έμπνευσης στο καθετί