Exhibit B | Είδαμε τον "ανθρώπινο ζωολογικό κήπο" του Brett Bailey στην Αθήνα
- Λεπτομέρειες
- Γράφει ο/η Ελένη Μολφέτα Ελένη Μολφέτα
- Κατηγορία: Blog Blog
- Δημοσιεύθηκε : 01 Ιουνίου 2016 01 Ιουνίου 2016
Στα πλαίσια του Fast Forward Festival που διοργανώνει για τρίτη συνεχή χρονιά η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ο Brett Bailey κατάφερε να μας υπενθυμίσει με πολύ έντεχνο τρόπο τις φρικαλεότητες του "λευκού" πολιτισμού, τις οποίες συνεχώς προσπαθούμε να ξεχάσουμε. Σε ένα πολύ όμορφο νεοκλασικό κτίριο στην Ακαδημίας 23, στήθηκε μια σειρά από εγκαταστάσεις προσεγμένες τόσο λεπτομερώς που η επίσκεψή μας ξεπέρασε κατά το διπλάσιο τον εκτιμώμενο χρόνο περιήγησης (ο οποίος ήταν 20 λεπτά).
Ήδη στη θέαση της πρώτης εγκατάστασης, τη στιγμή που το βλέμμα μου συναντήθηκε με της performer, κατάλαβα ότι δεν επρόκειτο για μια εφησυχαστική διαδρομή και πράγματι επιβεβαιώθηκα. Κινούμενη σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα σε δωμάτια που μεταλλάσσονταν συνεχώς από μουσείο φυσικής ιστορίας σε αστυνομικό τμήμα ή χώρο ανακρίσεως... Είτε βρισκόμουν σε χώρους με μουσική υπόκρουση, είτε σε χώρους εκκωφαντικά ήσυχους, μπορούσα συνεχώς να αντιληφθώ τα βλέμματα των έγχρωμων performer που με κάρφωναν επίμονα. Τα βλέμματα αυτά ήταν σαν κατά ένα μαγικό τρόπο να διέσχιζαν με μιας τους αιώνες και τους αμέτρητους τόπους που συνέβησαν αυτές οι λεηλασίες και οι εξοντώσεις από τους ευρωπαίους αποικιοκράτες και αμέσως μετά να έφταναν πάνω σου φορτωμένα με όλη αυτή τη δυναμική. Οι πρωταγωνιστές βουβοί. Μα η ένταση των σωμάτων και η ενέργεια των εικόνων συνολικά δημιουργούσαν μια ψευδαίσθηση χάους στο κεφάλι μας από φωνές. Φωνές διαμαρτυρίας, φωνές ελέους, φωνές αφύπνισης για μια ιστορία που επαναλαμβάνεται συνεχώς και με ωθεί να δράσω.
Ο Bailey αναφέρει: "έκανα το Exhibit B επειδή ήθελα να κατανοήσω πώς ένα τέτοιο σύστημα γαλούχησε τόσο πολλούς ανθρώπους στην κοινωνία στην οποία μεγάλωσα και επειδή στο ταραγμένο, πολωμένο Τώρα εξακολουθούμε να αρνούμαστε να μάθουμε από την ιστορία". Υιοθετώντας λοιπόν σαν θέμα τους ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους που υπήρξαν από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και το Β΄ παγκόσμιο Πόλεμο, το υπερατλαντικό δουλεμπόριο από τους Ολλανδούς καθώς και τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, με τις βαρβαρότητες που συνοδεύονταν, στην νοτιοδυτική Αφρική από τους Γερμανούς (την πρώτη αναγνωρισμένη γενοκτονία του 20ού αιώνα) μας μεταφέρει σε ένα ξεχασμένο χωρόχρονο, καθησυχάζοντας (μόνο για τα πρώτα λεπτά) τον θεατή, και κατορθώνει να μας μιλήσει τόσο για την αστάθεια του σήμερα αλλά κυρίως για την ανάγκη να προστατευτεί το αύριο που ξημερώνει.
Όσο κι αν συγκρατήθηκα, εν τέλει ξέσπασα σε λυγμούς όταν σε μια εγκατάσταση λίγο πριν το τέλος της διαδρομής συναντήθηκα με μία κοπέλα η οποία όπως έγραφε η ταμπέλα που είχε τοποθετηθεί δίπλα της, αποτελούσε "ευρεθέν αντικείμενο" και η χρονολογία αναφερόταν στο 2014.
Εν έτη 2016... Το ανθρώπινο είδος «υποτίθεται» ότι εξελίσσεται και θα εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο. Ο ρατσισμός, κατ' εμέ τουλάχιστον, δε θα έπρεπε να υπάρχει ούτε καν σαν έννοια. Τι σημαίνει ακριβώς ρατσισμός; Μια αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίσοι μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται σε ανώτερους και κατώτερους, διακρινόμενοι είτε από το χρώμα του δέρματος, είτε από την εθνικότητα, είτε από τη θρησκεία είτε από τον προσδιορισμό του φύλου κλπ.
Σαν Ελένη θα πω «όσα μας χωρίζουν άλλα τόσα μας ενώνουν». Ξεχνάμε το σημαντικότερο:
Είμαστε άνθρωποι. Όλοι μας.
Με μάτια, μύτη, στόμα, καρδιά, μυαλό. Οι μόνες διαφορές που εγώ εντοπίζω είναι στο μυαλό. Εκεί κάτι πρέπει να δούμε...
Όλα ξεκινούν και πάντα θα ξεκινούν από το άτομο. Ατομικά τι κάνουμε λοιπόν;
Όταν περπατάμε σε ένα δρόμο όπου κοιμούνται άνθρωποι και πλέον για μας είναι μια συνήθεια. Θα μου πεις και τι μπορούμε να κάνουμε;
Κι όμως μπορούμε κάτι να κάνουμε! Αρκεί να θέλουμε. Από τα πολύ απλά μικρά καθημερινά πραγματάκια που έχουμε τη δύναμη, όχι σαν «αρχηγοί» του κόσμου, αλλά σαν αρχηγοί του εαυτού μας.
«Γίνε η αλλαγή που θες να δεις» είχε πει ο Γκάντι.
Να σας υπενθυμίσω ότι ο Brett Bailey και η νοτιοαφρικανική ομάδα Third World Bunfight θα επανέλθουν στην Αθήνα με την παράσταση "Macbeth" που θα παρουσιαστεί στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου στο Μέγαρο Mουσικής Αθηνών (αίθουσα Αλεξάνδρα Τριαντή) στις 22 και 23 Ιουλίου.
