Η θεραπευτική δύναμη της μουσικής

Η μουσική έχει μια δύναμη σε όλους τους ανθρώπους σε όλη τη γη ανά τους αιώνες. Στην αρχαία Ελλάδα όλοι οι άνθρωποι ήξεραν για τις ευεργετικές ιδιότητες της μουσικής απο τα λόγια διάφορων «δασκάλων», όπως του Πυθαγόρα ή του Πλάτωνα που πίστευε ότι οι μελωδίες είχαν απήχηση στη σκέψη του κάθε ακροατή. Ο Αριστοτέλης επίσης, σε ένα από τα κείμενα που λέγεται ότι είχε γράψει για το Μέγα Αλέξανδρο, αναφερόταν μεταξύ άλλων στο ότι όλες οι πνευματικές ασθένειες είχαν μια βασική μορφή ίασης ακούγοντας μουσικές μελωδίες.

Στη σημερινή εποχή οι γιατροί - κυρίως οι χειρουργοί - χρησιμοποιούν τη μουσική που τους αρέσει κατά τη διάρκεια επεμβάσεων, για να είναι πιο εστιασμένοι στη δουλεία τους. Οι γυναικολόγοι προτείνουν στις εγκύους να ακούν κλασσική μουσική ή νανουρίσματα ή να τραγουδούν στα παιδιά που κυοφορούν, έτσι ώστε να τα κάνουν να αισθάνονται όμορφα. Μελέτες έχουν δείξει ότι μετά τη γέννα τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν και να θυμηθούν εκείνες τις μελωδίες που άκουγαν με ευχαρίστηση πριν.

Η μουσική είναι επίσης μια αιτία για να αυξήσεις τον κύκλο γνωριμιών σου αν είσαι στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο ή αργότερα στη ζωή σου. Υπάρχουν πάντα διάφορες μουσικές «κλίκες», που για να γίνεις μέλος πρέπει να ακολουθήσεις και εσύ το μουσικό ρεύμα που ακολουθούν και οι άλλοι, για να υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ σας. Είναι και έχει κοινωνική αξία, αλλά μπορείς να την απολαύσεις και μόνος/η στο σπίτι. Τα συναισθήματα που σου βγάζει ποικίλουν ανάλογα με την ώρα και το σκοπό που την ακούς. Μπορεί να είχες μια δύσκολη μέρα ή, ακριβώς το αντίθετο, μια καλή, παραγωγική μέρα και να χαλαρώνεις ή να είσαι στεναχωρημένος/η για ένα θέμα και να θέλεις να αλλάξεις διάθεση, να ξεχαστείς λίγο... Το πρωί για πολλούς ανθρώπους δεν υπάρχει πρώτος καφές χωρίς τη συνοδεία μουσικής...

Είναι πλέον και επιστημονικά δεδομένο ότι όταν ακούς τη μουσική που σου αρέσει ο οργανισμός σου παράγει μια ουσία που ονομάζεται ντοπαμίνη και σε κάνει να είσαι σε μια σχετική ψυχική ευφορία. Η ντοπαμίνη μπορεί επίσης να ανέβει όταν είσαι ερωτευμένος/η, όταν τρως το αγαπημένο σου φαγητό ή όταν έχεις να ασχοληθείς με χρήματα που θα λάβεις. Οπότε αποβαλλόντας το άγχος μας και επηρεάζοντας με θετικό αποτέλεσμα τη διάθεση μας, η μουσική είναι σημαντική για τον καθένα από μας. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι σε όλα τα καταστήματα σε όλο τον κόσμο, βασικό και δεδομένο είναι ότι ακούμε μουσική όταν είμαστε μέσα. Ως αποτέλεσμα αυτού είναι να έχουμε την κατάλληλη ψυχική διάθεση για να καταναλώσουμε πιο πολύ. Επίσης, όταν πηγαίνουμε στο γυμναστήριο ακούμε ένα συγκεκριμένο μουσικό πρόγραμμα δυνατής χορευτικής μουσικής, για να συγκεντρωθούμε και να αποδώσουμε πιο πολύ στην γυμναστική, νιώθοντας ωραία συγχρόνως.

 

θεραπευτική δύναμη της μουσικής

 

Η μουσική είναι μια μορφή τέχνης και θεραπείας εδώ και πολλά χρόνια. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα τη χρησιμοποιούν άνθρωποι από όλο τον κόσμο - ενήλικες, έφηβοι ή και νεότερα παιδιά για να ξεπεράσουν, να βελτιώσουν ή να αλλάξουν μια μη-υγιή κατάσταση που βιώνουν, σωματική, πνευματική ή και κοινωνική, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής τους. Αυτή η συγκεκριμένη μέθοδος ονομάζεται μουσικοθεραπεία. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμα ανώτατες σχολές μουσικοθεραπείας, οπότε οι ενδιαφερόμενοι για αυτόν τον κλάδο σπουδάζουν σε πανεπιστήμια στο εξωτερικό.

Η μουσικοθεραπεία ξεκίνησε ως τμήμα σε χώρους ψυχιατρικών νοσοκομείων, όπου οι ταλαιπωρημένοι άρρωστοι είχαν ανάγκη να ξεχαστούν και να περάσουν όμορφα και δημιουργικά νιώθοντας καλά, ακόμα και αν ήταν σε δύσκολη κατάσταση. Αυτή η ανάγκη για χαρά είναι η αιτία που στα νοσοκομεία πλέον υπάρχουν μουσικοθεραπευτές οι οποίοι είναι ή καθηγητές μουσικής με κάποια εξειδικευμένη μόρφωση στη θεραπευτική ψυχολογία, είτε είναι οι ίδιοι γιατροί και ειδικευόμενοι στην ψυχική υγεία και παράλληλα έχουν και μια εκπαίδευση πάνω στη μουσικοθεραπεία και τη μουσική. Οι μουσικοθεραπευτές πλέον μπορούν να εργαστούν είτε στα νοσοκομεία, είτε σε μονάδες επανένταξης ή σε ιδιωτικούς συλλόγους και ωδεία που έχουν μια εξειδίκευση σε άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καθημερινότητα τους.

Απευθύνεται σε όλους και μπορεί να την ξεκινήσει κάποιος χωρίς να είναι γνώστης της μουσικής παιδείας ή κάποιου μουσικού οργάνου. Συνήθως την προτιμούν ως πρωταρχική ή συμπληρωματική θεραπεία άνθρωποι όλων των ηλικιών που έχουν μια ευαισθησία στην ζωή τους, όπως με νευρολογικές παθήσεις, ψυχικές, σωματικές ή μαθησιακές διαταραχές κλπ... Σκοπός είναι να μπορέσουν σιγά-σιγά να «αναγεννηθούν» με τη μουσική, που έτσι και αλλιώς μπορεί να μας παράγει συναισθήματα και να μας δείχνει το δρόμο για την αυτοβελτίωση και την προσωπική μας ανάπτυξη και χαλάρωση.

Στα μαθήματα της ενεργητικής μουσικοθεραπείας οι θεραπευόμενοι έρχονται σε επαφή με διάφορους ήχους από μουσικά όργανα παράγοντας ήχους, σχεδιάζοντας στίχους, δημιουργώντας τραγούδια και ακούγοντας διάφορες μουσικές μελωδίες με την καθοδήγηση του ειδικού, έτσι ώστε να περάσουν δημιουργικά, αλλά και να κυλίσει ο χρόνος με πολύ ευχάριστη διάθεση για όλους. Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι ενδείκνυται ακόμα και για παιδιά τα οποία μπορεί να βαριούνται ή να μην είναι δεκτικά απέναντι σε άλλες μορφές θεραπείας (λογοθεραπεία, φυσιοθεραπεία, ψυχοθεραπεία κλπ). Οι συνεδρίες γίνονται ή ατομικά ή σε ολιγάριθμα γκρουπ και δεν είναι πάντα οι ίδιες, γιατί η κάθε περίπτωση θεραπευόμενου δεν είναι η ίδια, οπότε αλλάζει και η προσέγγιση.

 

θεραπευτική δύναμη της μουσικής

 

Το αποτέλεσμα της μουσικοθεραπείας είναι πολύ ευεργετικό για τον θεραπευόμενο που παρακολουθώντας τα μαθήματα σιγά-σιγά μπορεί να βελτιώσει τον τρόπο που συναναστρέφεται με τους άλλους, τη θετική του στάση για τον εαυτό του, τη βελτίωση των δεξιοτήτων του και τη μείωση του άγχους ή της αρνητικής συμπεριφοράς. Με μια μορφή της φαίνεται να βοηθά ακόμα και ανθρώπους με σύνδρομα Down, Asperger ή και αυτισμού, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Υπάρχουν διάφορα παραδείγματα από ανθρώπους διάφορων ηλικιών σε όλο τον κόσμο που η μουσική είναι η θεραπεία τους ή μια πολύ ισχυρή βοήθεια για να μπορούν να ελπίζουν, να εκτονώνονται και να ζουν την κάθε μέρα τους.

Η μουσικοθεραπεύτρια Jodi Winnwalker στο TEDx Salem πριν από κάποια χρόνια μίλησε για τον αδερφό της που έχει σύνδρομο Down και για το πως η μητέρα τους, τους τραγουδούσε από μικρά. Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα ο αδερφός της ο David χαιρόταν και με την πάροδο του χρόνου έλαμπε σαν κάθε άνθρωπος που νοιώθει αγάπη και θυμάται τις καλές του αναμνήσεις. Ο David είναι σήμερα στα πενήντα του και επίσης συνεχίζει να «τραγουδάει» και να αντιμετωπίζει την ασθένεια του με τόλμη και δυναμικότητα.

Ένα άλλο παράδειγμα ανθρώπου που βρήκε διέξοδο με τη μουσική ως θεραπεία είναι ο Henry. Η δημιουργία του ντοκιμαντέρ “Εσωτερικά ζωντανός” έφερε το σκηνοθέτη Rossa Bennett να γνωρίσει έναν άνδρα 94 ετών με Alzheimer, τον Henry. Ο Henry βρισκόταν στο γηροκομείο μια δεκαετία και δεν μιλούσε με κανέναν, άνοιγε τα μάτια του σπάνια, δεν κουνιόταν καθόλου στο καροτσάκι του μέχρι που οι νοσοκόμες του έβαλαν ένα ipad με διάφορα τραγούδια στα αυτιά του... ξαφνικά ζωντάνευε, άνοιγε πλατιά τα μάτια του και χόρευε στο καροτσάκι όσο μπορούσε, ήταν ένα βάλσαμο για αυτόν εκείνη η ώρα που θα άκουγε την αγαπημένη του μουσική, μια ιεροτελεστία αφύπνισης...

Η ψυχοδυναμική ψυχολογία επίσης μπορεί να θεραπεύσει έναν ασθενή και με μια προσέγγιση που θυμίζει την προσέγγιση της μουσικοθεραπείας, αλλά δε μένει στη μουσική σαν μουσική αλλά σαν μέσο με το οποίο ο ασθενής μπορεί να εκφράσει σκέψεις, ορμές και συναισθήματα που έχει στο υποσυνείδητο, εκεί που είναι μη-λεκτική η επικοινωνία, σε ένα άλλο επίπεδο που συνδέει το ασυνείδητο με ήχους και με τη βοήθεια του θεραπευτή οπτικοποιείται και αναφέρεται σαν συνειδητό, ώστε να είναι ένα ενδιαφέρον υλικό για ουσιαστική συζήτηση και θεραπεία.

 

θεραπευτική δύναμη της μουσικής

 

Η μουσικοθεραπεία αυτή είναι γνωστή με το όνομα δεκτική μουσικοθεραπεία GIM (Guided Imagery & Music). Την πρωτοεφάρμοσε η Αμερικανίδα μουσικοθεραπεύτρια Helen Bonny στην δεκαετία του εβδομήντα. Στη διάρκεια της συνεδρίας ο θεραπευόμενος εκφράζει ό,τι αισθάνεται με τη μουσική που ακούει εκείνη τη στιγμή ή τι εικόνες του έρχονται στο μυαλό και ο θεραπευτής τονίζει ή σημειώνει για να υπάρχει λεκτική ανάλυση αργότερα. Η μουσική που χρησιμοποιείται είναι ανάλογα με το συγκεκριμένο θεραπευόμενο την κάθε φορά. Είναι πολύ ενδιαφέρον αυτή η προσέγγιση που αρχίζει από την ψυχή του ασθενή (εσωτερικά) και εξωτερικεύεται με τη βοήθεια του θεραπευτή και γίνεται λεκτική και κατανοητή.

Το θεμιτό αποτέλεσμα είναι να μπορεί ο θεραπευόμενος να βελτιώσει τη ζωή και την ποιότητα της, να μπορεί να αποτελεί μέρος της κοινωνίας και ευχαριστημένος με τον εαυτό του, αποδοτικός στην εργασία του να «γεύεται» τη ζωή με ευχαρίστηση. Αν και δεν είναι πάντα όλα ιδανικά, τουλάχιστον υπάρχει η δυνατότητα για μια καλύτερη «δυναμική» ! Η μουσικοθεραπεία σε κάθε της μορφή, αν και είναι υποκειμενική, είναι μια επιστήμη που απασχολεί όλους τους θεραπευτές και προσπαθούν να τη χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά - εξάλλου η μουσική μας συντροφεύει πάντα στην ζωή μας και πάντα μας κάνει όλους να αισθανόμαστε πιο ζωντανοί και πιο καλά με τον εαυτό μας αλλά και με τους άλλους.

 

Τα Cookies συμβάλλουν στην καλύτερη εμπειρία σας κατά την πλοήγηση στον ιστότοπο του evart.gr. Με την πλοήγησή σας αποδέχεστε τους Όρους Χρήσης.